O projekcie

 2021-1-PL01-KA220-VET-000034866

Okres realizacji: 01.01.2022 – 31.12.2024

Celem głównym projektu jest podniesienie jakości kształcenia szkół technicznych w Europie przez wdrożenie narzędzia do analizy luki kompetencyjnej uczniów kształcących się w zawodach: technik budownictwa, technik logistyk, technik energii odnawialnej. Będzie on realizowany przez wsparcie szkół w uatrakcyjnieniu nauczania, w tym w trybie zdalnym, przez wypracowanie rozwiązań, które w sposób trwały podniosą jakość nauczania i dostosują edukację zawodową do oczekiwań rynkowych. Wypracowanie narzędzia do kompleksowej oceny kompetencji w wybranych kierunkach kształcenia przyczyni się do zniwelowania problemu różnic między oczekiwanymi kompetencjami absolwentów przez rynek a faktycznym zakresem wiedzy, umiejętności i postaw, które oferują. Będzie to możliwe przez ustawiczne monitorowanie zarówno miękkich jak i twardych kompetencji uczniów przez cały okres ich kształcenia. Szkoła będzie mogła lepiej przygotować swoich absolwentów do wejścia na rynek pracy, co samo przez się zwiększy jej atrakcyjność w oczach kolejnych roczników. Nauczyciele będą mogli koncentrować uwagę na stwierdzonych lukach kompetencyjnych, a uczniowie uzyskają realną ocenę swoich szans na rynku pracy. Wykorzystanie metod wielowymiarowej analizy porównawczej pozwoli na prezentację wyników w formie graficznej łatwej do interpretacji. Rezultaty projektu przyczynią się do zwiększenia motywacji do działania wśród młodych ludzi i do podejmowania różnych form dokształcania. Wyniki będą także podstawą do ewaluacji sposobu kształcenia i okazją do wdrożenia projektów rozwojowych w celu uzupełnienia ewentualnych luk kompetencyjnych. Dzięki wprowadzanym zmianom w programach kształcenia/tworzeniu nowych szkoleń w ramach projektów rozwojowych będzie możliwość by nauczyciele odpowiadający za nie, zyskali wymierne wyniki pokazujące wpływ tych elementów na niwelowanie luk kompetencyjnych. Zwiększy to chęć do realizacji takich działań – nauczyciele zobaczą konkretny efekt ich pracy. W wyniku działań zaplanowanych w ramach projektu szkoły zyskają nową metrykę (profile kompetencyjne absolwentów) do promocji własnych aktywności i podkreślenia jakości działania wśród potencjalnych uczniów. Gdy stanie się ona popularna to prowadzić będzie do doskonalenia procesu nauczania, tak by na „wyjściu” absolwent danej szkoły dysponował lepszymi kompetencjami niż absolwent tego samego kierunku konkurencyjnej placówki. Projekt będzie odpowiadał także na potrzeby innych pracowników szkół technicznych – doradcy zawodowi i pedagodzy otrzymają unikalne narzędzie, które ułatwi im wspieranie młodzieży w projektowaniu i realizacji ścieżek kariery zawodowej. Nie będą już musieli tworzyć własnych instrumentów badawczych, czy korzystać ze zróżnicowanych testów kompetencji dostępnych w Internecie. Rezultaty opracowane w ramach naszego projektu będą adresowane także do pracodawców, odpowiadając na ich potrzeby. Z jednej strony otrzymają dostęp do oceny kompetencji uczniów z danej szkoły, co pozwoli podejmować decyzje o strategicznej współpracy z daną placówką w oparciu o bardziej merytoryczne informacje. Z drugiej zaś, ze względu na uniwersalnych charakter narzędzia, będzie możliwość jego łatwej adaptacji do celów wewnętrznych danego pracodawcy – np. jako narzędzia do badania stopnia kompetencji własnych pracowników w przedmiotowych branżach. W następstwie narzędzie to ma potencjał by stać się elementem tworzenia ścieżek rozwoju zawodowego dla specjalistów z branż logistycznej, budownictwa, energii odnawialnej. Nasze działania, stanowić będą odpowiedź także na potrzeby decydentów w obszarze lokalnej, regionalnej, krajowej i europejskiej edukacji zawodowej. Dzięki stworzeniu konkretnego rozwiązania do monitoringu luki kompetencyjnej uczniów szkół technicznych pokażemy, że istnieje nie tylko silna potrzeba, ale także realna możliwość by zmienić sposób funkcjonowania edukacji sektora VET w naszych krajach i doprowadzić do wprowadzenia na rynek globalny bardziej konkurencyjnych młodych Europejczyków.

Rezultaty projektu:

R1: Profile kompetencyjne dla trzech wybranych zawodów i stanowisk

Data rozpoczęcia działania: 01-01-2022

Data zakończenia działania: 29-02-2024

Profile kompetencyjne określają zestaw pożądanych kompetencji. Przez kompetencję rozumiane są wiedza, umiejętności i postawy. Dla każdej kompetencji określony został pożądany jej poziom dla każdego wybranego zawodu i stanowiska. W projekcie zaplanowano przygotowanie profili dla 15 stanowisk w ramach 3ch kierunków kształcenia: technik budownictwa, technik logistyk, technik energii odnawialnej. Zrealizowane dotychczas prace obejmują m.in.:

1. Selekcję kompetencji, które są kluczowe do efektywnego funkcjonowania w pracy absolwentów szkół technicznych.
2. Zdefiniowanie pojęcia poziomu kompetencji i liczby poziomów, na których będą one weryfikowane.
3. Zdefiniowanie dla każdej kompetencji, co oznacza dany jej poziom (zakres wiedzy, umiejętności, prezentowanych postaw).
4. Określenie pożądanego poziomu wyróżnionych kompetencji dla poszczególnych zawodów i stanowisk.

Realizacja wymienionych prac wymagała przeprowadzenia badań, które umożliwiły identyfikację kluczowych kompetencji w zawodach i pożądanej przez pracodawców wiedzy zawodowej, wskazanie poziomów poszczególnych kompetencji dla określonych stanowisk w ramach 3ch kierunków kształcenia oraz założeń w tym zakresie wynikających ze standardów nauczania. Zrealizowano badania pierwotne i wtórne. Badania pierwotne przeprowadzono z wykorzystaniem dostosowanych do uczestników metod, a mianowicie:

1. Indywidualne wywiady pogłębione (IDI) z ekspertami reprezentującymi zarówno praktykę gospodarczą (przede wszystkim pracujących na stanowiskach kierowniczych, odpowiedzialnych za ocenę personelu i planowanie jego rozwoju, zaangażowanych we współpracę ze szkołami), jak i przedstawicielami szkół średnich – techników (głównie dyrektorami, nauczycielami zawodów, doradcami zawodowymi, osobami współpracującymi z firmami). Badania prowadzone były w każdym z krajów partnerskich, minimalna zakładana łączna liczba wywiadów wynosi 80 (w dwóch falach – w 2022 i 2023 r.). Opinie zebrane od ekspertów pozwoliły trafnie określić pożądany dla wybranych zawodów i stanowisk poziom poszczególnych kompetencji oraz wymagany zakres wiedzy zawodowej. Badania zaplanowane jest w dwóch fazach: w początkowym okresie realizacji projektu oraz aktualizacja w drugiej części realizacji projektu.
2. Badania kwestionariuszowe (PAPI) w grupie uczniów z każdego kraju partnerskiego. W badaniach udział wzięli głównie uczniowie ostatnich klas z 3ch przedmiotowych zawodów oraz młodzi absolwenci tych kierunków. Grupa respondentów badania wyniosła łącznie 428 osób. Badanie pozwoliło na określenie znajomości przez uczniów wymogów rynku pracy po danym kierunku, ale również na ocenę systemu nauczania, a przede wszystkim weryfikacji wiedzy i umiejętności w formie zdalnej.

Główne grupy docelowe rozwiązania:

1. Szkoły, które dzięki R1 będą mogły ocenić dopasowanie profili kompetencyjnych swoich uczniów do wymogów pracodawców, doskonalić programy nauczania i w efekcie lepiej przygotować absolwentów do wejścia na rynek pracy.
2. Uczniowie, którzy będą mogli zweryfikować swoje kompetencje w odniesieniu do wymogów rynku pracy, zwrócić uwagę na luki kompetencyjne i planować działania rozwojowe.

Za rezultat odpowiedzialny jest Lider, w pracach uczestniczą wszyscy partnerzy. Wypracowanie rezultatu zaplanowano w okresie 01.2022 – 02.2024, ale przebiegać ono będzie w dwóch podokresach 01.2022 – 11.2022 oraz 10.2023 – 02.2024. Wynika to z konieczności aktualizacji diagnozy potrzeb i przygotowania ostatecznej wersji po etapie testowania narzędzia do oceny kompetencji. Podział prac i dotychczas zrealizowane działania:

1. Przygotowanie narzędzi badawczych do pogłębionej diagnozy potrzeb – scenariusz IDI oraz kwestionariusz do badania PAPI. Za przygotowanie narzędzi odpowiadał Lider, propozycje konsultowane ze wszystkim partnerami.
2. Przeprowadzenie badań pierwotnych w ramach pogłębionej diagnozy potrzeb – badania prowadzone przez partnerów ze wszystkich krajów, planowano udział min. 400 uczniów i 40 ekspertów, zrealizowano udział 428 uczniów/ młodych absolwentów oraz 36 ekspertów.
3. Analiza źródeł wtórnych w zakresie oczekiwanych standardów kompetencji – w prace zaangażowani byli wszyscy partnerzy. Partner polski przygotował desk research w obszarze kompetencji uniwersalnych, pozostali partnerzy przygotowali raporty na temat kompetencji zawodowych (w podziale na wiedzę, umiejętności i IT kierunkowe) dla wybranych kierunków kształcenia: Hiszpania – logistyka, Bułgaria – budownictwo, Grecja – odnawialne źródła energii.
4. Opracowanie wyników badań pierwotnych i wtórnych – wyniki badań zostały opracowane w formie raportów. Badania pierwotne – lider przygotował dwa raporty: Basic analyses oraz Advanced analyses. Badania wtórne – partner polski przygotował zbiorczy raport z badania desk research.
5. Przygotowanie dla wybranych zawodów i stanowisk profili kompetencyjnych – wzorcowe materiały przygotowane zostały przez Lidera. Partnerzy z Hiszpanii, Bułgarii i Grecji przygotowali profile kompetencyjne dla min. 5 stanowisk/ zawodów w ramach wybranego kierunku kształcenia.

Działania planowane w drugiej fazie:

6. Aktualizacja pogłębionej diagnozy potrzeb – za opracowanie koncepcji i przygotowanie narzędzi badawczych odpowiedzialny Lider. Badania prowadzone przez partnerów z wszystkich krajów w postaci wywiadów IDI z ekspertami (łącznie 40 ekspertów, głównie z bazy osób biorących udział w pogłębionej diagnozie potrzeb). Celem będzie ocena stabilności profili kompetencyjnych (np. odporność na zmiany na rynku wywołane pandemią).
7. Weryfikacja profili kompetencyjnych po etapie testowania narzędzia (R3) do oceny kompetencji i aktualizacji diagnozy – po ocenie zakresu zmian w profilach kompetencyjnych oraz na bazie wniosków z testowania zostaną wprowadzone niezbędne korekty/ uzupełnienia do profili dla poszczególnych zawodów i stanowisk.
8. Wypracowanie ostatecznej wersji rezultatu – planujemy ocenę rezultatu przez osoby niezaangażowane w projekt – głównie przedstawicieli szkół, w tym spoza partnerstwa; uwzględnienie ewentualnych uwag przy opracowaniu wersji ostatecznej.

Raporty z badań pierwotnych

Summary of research conducted within the project. Basic analyses

Summary of quantitative research conducted within the project. Advanced analyses

Raport z badan wtórnych

Analysis of secondary sources concerning standards of competencies

Artykuł naukowy

The vocational education sector in relation to labour market expectations. The analysis of the results of an international student survey

R2: Testy kompetencji dla trzech kierunków kształcenia (wsad merytoryczny)

Data rozpoczęcia działania: 01-10-2022

Data zakończenia działania: 30-04-2024

Testy kompetencji planujemy opracować w postaci zbioru pytań, zadań i kwestii problemowych (dalej ogólnie: pytań) przygotowanych jako test wyboru, co umożliwi w dalszym kroku budowę narzędzia do automatycznej weryfikacji poziomu kompetencji. Uwzględnione zostaną zarówno zagadnienia związane z oceną wiedzy i umiejętności, jak i oczekiwanych zachowań determinowanych postawami uczniów. Dla każdej z wyróżnionych w ramach rezultatu R1 kluczowej kompetencji przygotowany zostanie zestaw 20 pytań, które docelowo w narzędziu informatycznym (R3) będą losowane w trakcie rozwiązywania testu przez uczniów. Pytania będą miały różną postać, uzależnioną przede wszystkim od charakteru ocenianej kompetencji – obszar: wiedzy, umiejętności czy postaw. Wstępnie planujemy (ostateczne rozwiązanie zostanie wypracowane w dalszej części): – w przypadku oceny wiedzy (zawodowej i z innego zakresu, jak np. wiedza informatyczna) – pytania, w których tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa, – w przypadku oceny umiejętności – pytania, w których liczba poprawnych odpowiedzi może być zmienna oraz zadania wymagające rozwiązania przed podaniem odpowiedzi, – w przypadku oceny postaw – pytania sformułowane w postaci kwestii problemowych, gdzie opisano sytuację wymagającą rozwiązania oraz podano potencjalne zachowania (sposoby postępowania) mające na celu jej rozwiązanie. W ramach prac określony zostanie schemat przechodzenia od udzielonych przez uczniów odpowiedzi do oceny poziomu danej kompetencji na opracowanej w ramach R1 skali. Schemat ten uzależniony będzie od charakteru ocenianej kompetencji (odpowiedź prawidłowa/ odpowiedź nieprawidłowa, rozwiązanie poprawne/ rozwiązanie niepoprawne, postępowanie bardziej preferowane/ postępowanie mniej preferowane). Ostatecznie wyniki oceny poszczególnych kompetencji wskażą z jednej strony na ich poziom, z drugiej umożliwią porównanie tego poziomu z wymogami dla zdefiniowanych profili kompetencyjnych dla wybranych zawodów i stanowisk. Przygotowanie wsadu merytorycznego do testów kompetencji wymaga współpracy specjalistów z wielu dziedzin, począwszy od osób zaangażowanych w dany zawód i specjalność, takich jak nauczyciele zawodu czy praktycy (pytania do oceny wiedzy i umiejętności zawodowych), poprzez nauczyciele innych przedmiotów (pytania do oceny wiedzy i umiejętności w innym zakresie niż czysto zawodowe), po doradców, coachów czy psychologów (pytania do oceny umiejętności miękkich i zachowań determinowanych postawami uczniów).

Za wypracowanie rezultatu odpowiedzialny jest partner hiszpański, w pracach brać udział będą wszyscy partnerzy. Wypracowanie rezultatu zaplanowano w okresie 10.2022 – 04.2024 w dwóch podokresach 10.2022 – 04.2023 oraz 12.2023 – 04.2024. Wynika to z konieczności aktualizacji diagnozy potrzeb i przygotowania ostatecznej wersji po etapie testowania narzędzia do oceny kompetencji.

R3: Narzędzie informatyczne do automatycznej oceny poziomu kompetencji i zgodności z profilami

Data rozpoczęcia działania: 01-12-2022

Data zakończenia działania: 30-06-2024

Prace nad rezultatem rozpoczną się w grudniu 2022 r.

R4: Propozycja interpretacji wyników testu kompetencji wraz z przykładowymi działaniami rozwojowymi i możliwościami pozyskania ich finansowania

Data rozpoczęcia działania: 01-10-2023

Data zakończenia działania: 30-09-2024

Prace nad rezultatem rozpoczną się w październiku 2023 r.